Krok po kroku ku samowystarczalności MPWiK

Nowoczesne technologie w MPWiK – krok po kroku ku samowystarczalności

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Piekarach Śląskich od kilku lat konsekwentnie inwestuje w nowoczesne rozwiązania, które optymalizują i produkują energię elektryczną i ograniczają wpływ działalności na środowisko. Dzięki tym działaniom spółka nie tylko obniża koszty swojej działalności, ale także uniezależnia się od rosnących cen prądu, co w dzisiejszych realiach gospodarczych jest ogromnym wyzwaniem dla całej branży wodociągowej.

Jednym z kluczowych kroków w tym kierunku była budowa instalacji fotowoltaicznej. Instalacja, która powstała na terenach należących do spółki, produkuje energię elektryczną bezpośrednio z promieniowania słonecznego. Wytworzony w ten sposób prąd jest zużywany na potrzeby technologiczne oczyszczalni i pompowni, co pozwala znacząco ograniczyć zakup energii z sieci. Co równie ważne, fotowoltaika nie emituje dwutlenku węgla i przyczynia się do zmniejszenia tzw. śladu węglowego miasta, czyniąc z tej inwestycji rozwiązanie nie tylko ekonomiczne, ale i proekologiczne.

Kolejnym elementem tej strategii są pompy ciepła, które zostały zainstalowane w piekarskich oczyszczalniach. Urządzenia te odzyskują energię ze środowiska naturalnego, na przykład z powietrza czy wody, i wykorzystują ją do ogrzewania pomieszczeń oraz obiektów technologicznych. Dzięki temu zimą można znacząco ograniczyć zużycie gazu i energii elektrycznej potrzebnej do ogrzewania. Latem natomiast system wspiera procesy chłodzenia, co wpływa na stabilność pracy urządzeń i poprawia komfort pracy obsługi. Pompy ciepła to technologia, która przynosi realne oszczędności, a jednocześnie zwiększa bezpieczeństwo energetyczne przedsiębiorstwa.

Najbardziej innowacyjnym rozwiązaniem stosowanym przez MPWiK jest jednak odzysk ciepła ze ścieków. W procesach oczyszczania powstaje bowiem różnica temperatur sięgająca nawet dziesięciu stopni Celsjusza, którą można przekształcić w źródło energii. W praktyce oznacza to, że budynki należące do spółki, takie jak zaplecze sieciowe czy obiekty administracyjne, ogrzewane są właśnie dzięki energii odzyskanej. To doskonały przykład gospodarki obiegu zamkniętego – ścieki stają się dziś źródłem energii, a spółka ogranicza w ten sposób zarówno emisję, jak i koszty.

Połączenie instalacji fotowoltaicznej, odzysku ciepła pomp ze ścieków już teraz pozwala MPWiK w Piekarach Śląskich oszczędzać na rachunkach za energię oraz działać w sposób przyjazny środowisku. Co jednak istotne, to dopiero początek działań. Spółka przygotowuje się bowiem do kolejnej dużej inwestycji – budowy biogazowni.

– Naszym celem jest pełna samowystarczalność energetyczna oczyszczalni. Chcemy, aby MPWiK produkowało własną energię z odnawialnych źródeł i w pełni wykorzystywało potencjał ścieków. To korzyść zarówno dla środowiska, jak i dla budżetu spółki – podkreśla prezes, dr inż. Piotr Buchwald.

Stabilne finanse w czasach trudnych dla branży

Branża wodociągowo-kanalizacyjna w Polsce przechodzi dziś poważny kryzys. Według najnowszego raportu Wód Polskich aż 69% przedsiębiorstw wodociągowych w kraju w 2023 roku ograniczyło do minimum inwestycje, a 26% utraciło płynność finansową. Rosnące koszty energii, inflacja, a także coraz bardziej wymagające normy środowiskowe sprawiają, że wiele spółek zmaga się z poważnymi problemami.

Na tym tle Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Piekarach Śląskich wyróżnia się stabilnością i konsekwencją w działaniu. Spółka pragnie również realizować ambitne inwestycje, które mają zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo dostaw wody w długiej perspektywie.

Jednym z kluczowych celów MPWiK jest uniezależnienie miasta od zewnętrznych źródeł i oparcie się w jak największym stopniu na własnych ujęciach głębinowych. Obecnie spółka dysponuje dwiema studniami, a równolegle trwają prace nad przejęciem kolejnych dwóch. Prowadzone są rozmowy dotyczące wyceny, przygotowywana jest dokumentacja geodezyjna. Po zakończeniu procedur studnie mają zostać przekazane do Miasta Piekary Śląskie w formie darowizny, a następnie wniesione aportem do MPWiK.

Zgodnie z planami spółki zużycie wody rozkładałoby się w przyszłości następująco: dwie studnie pokrywałyby około 20–25% zapotrzebowania miasta, a po uruchomieniu kolejnych dwóch ujęć mogłoby to być już nawet 75-80% - to wstępny raport przygotowany przez GIG. Co istotne, studnie pracowałyby naprzemiennie, co pozwoli na ich równomierne wykorzystanie i wydłużenie żywotności. Dzięki temu mieszkańcy otrzymają nie tylko wodę wysokiej jakości, ale także gwarancję ciągłości dostaw nawet w sytuacjach kryzysowych, takich jak awarie czy nagłe wzrosty zapotrzebowania.

Aby jednak woda ze studni mogła trafić do mieszkańców, konieczne jest wybudowanie nowoczesnej stacji uzdatniania. Woda głębinowa, choć czysta, wymaga specjalistycznych procesów, które pozwolą dostosować ją do norm wody pitnej. Prezes MPWiK, dr inż. Piotr Buchwald, prowadził już rozmowy z trzema firmami rekomendowanymi przez Główny Instytut Górnictwa – to właśnie one specjalizują się w budowie tego typu obiektów. Szacunkowy koszt inwestycji to kilkanaście milionów złotych. Spółka aktywnie poszukuje źródeł finansowania w Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

– To nie jest inwestycja na miesiące, ale na dekady. Dzięki niej Piekary Śląskie zyskają własne źródło wody, niezależne od czynników zewnętrznych. To bezpieczeństwo, które trudno wycenić – podkreśla prezes MPWiK.

Biogazownia – energia ze ścieków i lokalnej współpracy

MPWiK w Piekarach Śląskich od kilku lat wdraża rozwiązania, które mają uczynić spółkę samowystarczalną energetycznie. Farma fotowoltaiczna, pompy ciepła i odzysk ciepła ze ścieków już dziś dają wymierne oszczędności. Kolejnym krokiem jest jednak dużo większy projekt – budowa biogazowni na terenie oczyszczalni.

Produkowany biogaz będzie następnie przetwarzany w energię elektryczną i ciepło, które pokryją zapotrzebowanie obiektów spółki. Co istotne, projekt biogazowni otwiera również możliwości współpracy z lokalnymi przedsiębiorstwami.

– To dla nas ogromna szansa. Dzięki takim rozwiązaniom nie tylko zagospodarujemy odpady, które normalnie byłyby problemem, ale przede wszystkim przekształcimy je w cenne źródło energii. Chcemy, aby piekarska biogazownia była przykładem nowoczesnej gospodarki odpadowej, w której nic się nie marnuje – podkreśla prezes MPWiK, dr inż. Piotr Buchwald.

Rozmowy z partnerami i instytucjami finansującymi już trwają. Jeśli projekt zostanie zrealizowany, Piekary Śląskie będą mogły pochwalić się jedną z najbardziej innowacyjnych instalacji w regionie, a MPWiK stanie się przedsiębiorstwem niemal całkowicie niezależnym energetycznie.

– Naszym celem jest nie tylko dostarczanie wody i oczyszczanie ścieków, ale także maksymalne wykorzystanie zasobów, które mamy. Biogazownia to inwestycja w przyszłość – w ekologię, w gospodarkę i w mieszkańców – dodaje prezes spółki.